Witaminy na zmęczenie i brak energii

Kiedy pojawia się zmęczenie i brak energii do działania…to warto sprawdzić, czy aby w naszej codziennej diecie nie brakuje witamin z grupy B. To właśnie niedobór tych witamin może być jedną z przyczyn gorszego samopoczucia.

Dlaczego potrzebujemy witamin?

Przede wszystkim witaminy to organiczne związki, które są niezbędne dla prawidłowego przebiegu wielu procesów metabolicznych w organizmie. Biorą udział w przemianach tłuszczów, węglowodanów, w powstawaniu energii w komórkach, hormonów, przeciwciał, krwinek czerwonych; odpowiadają za prawidłowe działanie enzymów. Nic więc dziwnego, że niedobór niektórych z nich może wpływać na brak energii do działania, ciągłe zmęczenie i obniżony nastrój. Szczególnie warto zwrócić uwagę na witaminy B₁, B₆, B₁₂, kwas pantotenowy. Za co odpowiadają właśnie te witaminy, gdzie je znajdziemy i czym grozi ich niedobór?

Witamina B₁ (tiamina)

Niedobór tiaminy przeważnie kojarzy się z chorobą beri-beri. I słusznie, ale objawem niedoboru witaminy B₁ może być również chroniczne zmęczenie, problemy z koncentracją, obniżony nastrój. Witamina B₁ to jedna z najważniejszych witamin, które muszą być dostarczone do organizmu. Bierze udział w wielu procesach biochemicznych zachodzących w organizmie, ma wpływ na jego wzrost i rozwój. Wprawdzie bakterie jelitowe są w stanie wytworzyć niewielkie jej ilości, ale to stanowczo za mało. Dobrym źródłem witaminy B₁ jest pełnoziarniste pieczywo, groch, fasola, mięso wieprzowe, soja.

Kwas pantotenowy

Witamina ta uczestniczy w syntezie koenzymu A, białka ACP, które z kolei są niezbędne do syntezy tłuszczów, hormonów sterydowych, witaminy D, neuroprzekaźników. Kwas pantotenowy znajdziemy w bardzo wielu produktach spożywczych, m.in. w drożdżach, mięsie, zielonych warzywach liściastych, mleku, warzywach owocach. Pomimo powszechnego występowania jest to bardzo niestabilny związek. Podczas gotowania straty kwasu pantotenowego mogą wynosić do 50%, a podczas przetwarzania żywności aż do 80%. Mimo to niedobory tej witaminy występują rzadko, małą zawartość kwasu pantotenowego stwierdzono np. u osób starszych, kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą i u osób z zaburzeniami ze strony układu pokarmowego. Jak może objawiać się niedobór? Zaniepokoić może zmęczenie, zaburzenia snu, problemy z przewodem pokarmowym.

Witamina B₆ (pirydoksyna)

Znajdziemy ją w nasionach roślin strączkowych, zbożu, wątrobie, jajkach, warzywach liściastych. Uczestniczy w przemianach aminokwasów, metabolizmie kwasów tłuszczowych, powstawaniu przeciwciał, syntezie histaminy i serotoniny (hormon szczęścia). A niedobór witaminy B₆ może doprowadzić do stanu zapalnego skóry, zmian w układzie nerwowym, jak apatia, bezsenność oraz do osłabienia odporności.

Witamina B₁₂

Witamina ta bierze udział w powstawaniu czerwonych krwinek krwi, w syntezie DNA i RNA, w przemianach tłuszczów, węglowodanów, w prawidłowej pracy układu nerwowego. Niedobór witaminy B₁₂ może mieć bardzo poważne skutki w postaci niedokrwistości megaloblastycznej, zaburzeń w układzie krwionośnym i w układzie nerwowym (zmęczenie, drętwienie rąk i nóg), depresji. Jej głównym źródłem są produkty zwierzęce, zwłaszcza podroby (wątroba, nerki) oraz ryby, jajka i produkty mleczne, dlatego na niedobór witaminy B₁₂ szczególnie narażeni są weganie. Niedobory obserwuje się również u osób w podeszłym wieku lub cierpiących na choroby układu pokarmowego.

Na ciągłe zmęczenie, brak energii i problemy z koncentracją może mieć wpływ wiele czynników, jednym z nich jest niedobór witamin z grupy B. W przypadku osób starszych, wegan, osób na diecie redukcyjnej, czyli wszędzie tam, gdzie pojawia się ryzyko niedoborów pokarmowych, warto rozważyć suplementację witaminami z tej grupy.

Bibliografia:

• Szałek E., Tiamina i potas – składniki niezbędne w codziennej diecie, https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2020/03/Sza%C5%82ek.pdf (dostęp: 16.12.2020).
• Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Gawęcki Jan (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• http://biotechnologia.wpt.uni.opole.pl/wp-content/uploads/WITAMINY-PRAWDA-I-MITY.pdf