Stres oksydacyjny – jakie są jego przyczyny i jak się przed nim bronić?

Stres oksydacyjny – jakie są jego przyczyny i jak się przed nim bronić?



W organizmie istnieje ogromna ilość biologicznych aktywnie związków chemicznych, a są one potrzebne do prawidłowego funkcjonowania całego ustroju. Jednak istnieją również takie, których istnienie i obecność nie ma dobrego wpływu na zdrowie, a głównym jest stres oksydacyjny.

Za jedne z naszych największych wrogów uznaje się wolne rodniki. Odpowiadają one za uszkodzenia i starzenie się komórek w ustroju. Powstają one podczas stresu oksydacyjnego oraz między innymi pod wpływem działania światła słonecznego, czyli promieniowania ultrafioletowego. A także w czasie przemian i procesów oddechowych komórek.

Badania naukowe potwierdzają, że działanie wolnych rodników może mieć wpływ na nasilenie się procesów degeneracji komórek.

O wolnych rodnikach

Wolne rodniki, czyli rodniki tlenowe, to aktywne formy tlenowe, które żyją przez krótki okres czasu, a do ich grupy zaliczane są nadtlenek wodoru, rodnik wodorotlenowy, a także rodnik ponadtlenkowy. W organizmie występują one w niekorzystnym stanie energetycznym, przez co są one zmuszone do poszukiwania brakującego elektronu, który muszą podkradać z otoczenia. Jeżeli dojdzie do przejęcia przez wolne rodniki elektronów z otaczających ich cząsteczek, to prowadzi to do szeregu reakcji utleniająco-redukujących.

Jednym z tych procesów, jest utlenianie lipidów, które zwane jest również peroksydacją. Produkty pochodzące z tych przemian doprowadzają do nieodwracalnych i niekorzystnych zmian w organizmie człowieka, ponieważ uszkadzają one błony komórkowe. W cytoplazmie działanie wolnych rodników sprawia, że dochodzi do destrukcji komórek enzymatycznych, a także budulcowych komórek białkowych. Wolne rodniki sieją spustoszenie w całym organizmie, nawet w jądrach komórkowych. Doprowadzają one do uszkodzenia zasad wchodzących w skład DNA, a przez to sprawiają, że zahamowuje proces repliki DNA.

Antyoksydanty a stres oksydacyjny

Oczywiście w organizmie człowiek istnieją również antyoksydanty, które są odpowiedzialne za niszczenie wolnych rodników. Mają one za zadanie utrzymać równowagę antyoksydacyjną, co zapewniać ma prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Niestety często zdarza się, że wrasta poziom produkcji wolnych rodników i przekraczają one poziom antyoksydantów. Przez to dochodzi do zachwiania równowagi reakcji utleniania, a zjawisko to nazwane, jest stresem oksydacyjnym.

Dotychczas badania wykazały, że stres oksydacyjny może doprowadzić do ponad 100 różnych chorób. Jedną z najczęściej występujących, jest miażdżyca, która prowadzić może do zawału, a także do udaru mózgu. Stres oksydacyjny przyczynia się do powstawania problemów z nadciśnieniem tętniczym, astmą oskrzelową, a także cukrzycą.

Jeżeli stres oksydacyjny zacznie wpływać na komórki śródbłonka naczyń krwionośnych może dojść do podtrzymania procesów miażdżycowych. Jeżeli uszkodzone zostaną białe krwinki, to prowadzić to będzie do osłabienia zdolności organizmu do zwalczania stanów zapalnych i zakażeń, a to sprzyjać będzie rozwojowi nowotworów oraz chorób zwyrodnieniowych. Organizm jest codziennie narażony na działanie wolnych rodników, jak się przed nimi bronić?



Jak bronić się przed stresem oksydacyjnym?

Jednym skutecznym sposobem na zabezpieczenie organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i stresem oksydacyjnym, są antyoksydanty. Tak więc powinniśmy dostarczać ich duże ilości do organizmu, a może nam w tym pomóc prowadzenie prawidłowej diety.  Właściwa dieta w tym przypadku ma za zadanie zwiększyć potencjał antyoksydacyjny organizmu, a to sprawi, że spowolnią procesy starzenia się, a także zmniejszy się ryzyko rozwoju chorób.

Sposób naszego żywienia, to bardzo ważny czynnik, który decyduje o rozwoju chorób. Ma to związek ze starzeniem się tkanek, a niektóre produkty żywnościowe mają nam pomóc unikać tych procesów i w miarę możliwość dbać o to, by organizm starzał się w odpowiednim i naturalnym tempie. W pożywieniu znajduje się wiele obrońców, które chronią organizm przed negatywnym działaniem wolnych rodników.

Jednym z najlepszych i najlepiej przebadanych antyoksydantów zalicza się witaminę C. najczęściej stosuje się ją w celu zwiększenia odporności, ale jest to składnik odżywczy, który usprawnia pracę węzłów chłonnych  i poprawia czynności grasicy.

Najwięcej witaminy C znajduje się w:

  • Natce pietruszki,
  • Czerwonej papryce,
  • Zielonej papryce,
  • Brokułach,
  • Truskawkach,
  • Brukselkach,
  • Szpinaku,
  • Owocach cytrusowych,
  • Kalafiorze.

Do witamin, które skutecznie zwalczają wolne rodniki i zapobiegają powstawaniu stresu oksydacyjnego zalicza się również witaminę A i E. Beta-karoten jest barwnikiem, który znajduje się w największych ilościach w marchewce, morelach, dyni i mango.

Witamina E znajduje się w orzechach, olejach roślinnych i zielonych warzywach liściastych. Nie można zapomnieć o związkach, takich jak koenzym Q10, którego wysokie stężenie znajduje się w makrelach, sardynkach i orzechach włoskich. Jest to związek, który wykazuje silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne.

Oczywiście wpływ na działanie organizmu nie zależy jedynie od witamin. Znaczenie ma tutaj również wiek, masa ciała oraz rodzaj diety, jaką prowadzimy.

Bibliografia:

Kliknij aby ocenić!
[Głosów: 4 Średnia: 5]


Zostaw komentarz