Ostropest plamisty i jego właściwości

Działanie zdrowotne ostropestu plamistego opisywał już w starożytności Piliniusz Starszy, który zauważył, że ostropest poprawia przepływ żółci w organizmie człowieka. Obecnie wiemy, że za pozytywny wpływ ostropestu odpowiada jego unikalny składnik – sylimaryna.

Co wiemy o ostropeście?

To jednoroczna roślina, która należy do rodziny astrowatych. Jego charakterystyczną cechą są liście pokryte białymi, nierównymi plamami. Do ciekawostek należy również fakt, że to filozof Teofrast z Eresos, jako pierwszy nazwał tę roślinę ostropestakorna, czyli ,,mleczny oset”. Chociaż ostropest znany był już w starożytności, to dopiero od XVI wieku stosowano go oficjalnie jako roślinę leczniczą.

Jakie związki aktywne znajdziemy w ostropeście?

Naukowcy od lat badają właściwości ostropestu i jak dotąd pozostają zgodni, że jego najważniejszym składnikiem jest sylimaryna i to na jej prozdrowotnym działaniu się skupiają. Do pozostałych substancji należą: fitosterole, flawonoidy, garbniki, białka, aminy biogenne, witaminę C i K, cukry, sole mineralne oraz kwasy organiczne.

Co to jest sylimaryna i za co odpowiada.

Sylimaryna to kompleks flawonolignanów, który składa się m.in. z sylibiny, izosylibiny i sylikrystyny. Za co odpowiada sylimaryna?

• Działa ochronnie na błonę śluzową żołądka.
• Pobudza wydzielanie skoku żołądkowego.
• Pobudza wydzielanie żółci.
• Pomaga w terapii uzupełniającej podczas wirusowego zapalenia wątroby typu B i C.
• Hamuje rozwój wolnych rodników.
• Wpływa na uszczelnienie błony komórkowej hepatocytów, zapobiega to przenikaniu do komórek silnych trucizn, np. różnych toksyn znajdujących się w grzybach.
• Zmniejsza poziom trójglicerydów.
• Poprawia odporność komórek na insulinę.
• Korzystnie wpływa na skórę, dlatego znalazła zastosowanie w kosmetologii jako dodatek do filtrów UV oraz w preparatach przyśpieszających gojenie się ran i w leczeniu trądziku różowatego.
• Przyśpiesza proces regeneracji wątroby i poprawia jej stan. Dlatego poprawia przeżywalność pacjentów z alkoholową marskością wątroby.

Ostropest plamisty – pomoc w leczeniu

Ostropest plamisty stosuje się w leczeniu wielu chorób, właśnie ze względu na obecność sylimaryny. Najczęstsze jego zastosowanie to:

• żółtaczka,
• zapalenie wątroby,
• zatrucia,
• marskość wątroby,
• krwotok wewnętrzny,
• krwawienia żołądka i jelit,
• łuszczyca,
• kamienie żółciowe,
• hemoroidy,
• wzdęcia.

Interakcje z lekami

Sylimaryna często dodawana jest do leków farmakologicznych, ale również stosowana jako suplement diety. Trzeba jednak pamiętać, że sylimaryna obniża aktywność cytochromu P450 i może to mieć negatywny wpływ na metabolizm niektórych leków. Szczególnie należy zwrócić uwagę na przyjmowanie dużych dawek sylimaryny z lekami przeciwinfekcyjnymi oraz przeciwdepresyjnymi.

Suplementacja sylimaryną

Najlepiej wybierajmy preparaty zawierające nieprzetworzony, świeży ostropest plamisty, w tej postaci jego biodostępność jest najlepsza. Minimalna dawka podczas suplementacji to 140 mg sylimarinu oraz 300 mg nieprzetworzonego sproszkowanego ostropestu plamistego.

Bibliografia:

• Andrzejewska J., Skinder Z., Ostropest plamisty – uwagi o nazewnictwie, substancjach czynnych i rozwoju rośliny, Acta Sci. Pol., Agricultura 5(1) 2006.
• Sawczuk R., Ostropest plamisty – stare/nowepanaceum, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 2016.
• Siudem P., Paradowska K., Sylimaryna jako lek i suplement diety, Warszawski Uniwersytet Medyczny, vol 28, 2018.