Nootropy. Rośliny o właściwościach nootropowych

Nootropy (substancje prokognitywne) to inaczej związki naturalne lub syntetyczne, które wzmacniają i usprawniają takie funkcje naszego mózgu, jak pamięć, uczenie się, myślenie, percepcja. Jednym słowem nootropy usprawniają pracę naszego mózgu…

Związki o działaniu nootropowym funkcjonują w naturalnej medycynie już od tysięcy lat, należą do nich miłorząb japoński, żeń-szeń, bakopa drobnolistna. Obecnie w medycynie stosuje się również syntetyczne leki nootropowe.

Syntetyczne nootropy.

Syntetyczne leki nootropowe powstały, by pomagać cierpiącym na zaburzenia funkcji poznawczych, otępienia o różnym nasileniu. Tego typu leki nootropowe są przepisywane również chorym na padaczkę lub będącym po udarze mózgu.

Za to nazwa leki prokognitywne jest zarezerwowana dla leków, które stosuje się w chorobie Alzheimera.

Naturalne nootropy.

Do substancji tych zaliczamy tzw. adaptogeny, czyli rośliny, które ułatwiają adaptację organizmu do niekorzystnych warunków środowiska.

• Ginkgo biloba (miłorząb japoński), słynie ze swoich licznych właściwości leczniczych. Jednym z nich jest pozytywny wpływ na pracę mózgu. Ginkgo biloba poprawia krążenie mózgowe, pamięć, koncentrację, jest polecany osobom cierpiącym na szum w uszach, zaburzenia równowagi i widzenia. Dzięki zawartości bioflawonoidów (należą tutaj bilobetyna i ginkgetyna), miłorząb jest również znakomitym antyoksydantem, który chroni nasz organizm przed niekorzystnym wpływem wolnych rodników. Bilobetyna i ginkgetyna działają również rozkurczająco na naczynia krwionośne, poprawiają przepływ krwi (zarówno w układzie krwionośnym, jak i w mózgu). Działają także antyagregacyjnie na płytki krwi, czyli chronią naczynia przed powstawaniem zakrzepów.
• Panax ginseng (żeń-szeń), za lecznicze właściwości żeń-szenia odpowiadają ginsenozydy. Są to związki aktywne, które działają antyoksydacyjnie, poprawiają pamięć, usprawniają proces uczenia się i zapamiętywania. Co więcej, preparaty z żeń-szeniem mają działanie antydepresyjne, poprawiające nastrój, dodają energii życiowej.
• Bacopa monnier (bakopa drobnolistna, Brahmi), bakopa ma wiele nazw i wiele zastosowań, w tradycyjnej hinduskiej medycynie jest stosowana już od 5000 lat. Związkami, które w znacznej mierze odpowiadają za właściwości Brahmi są bakozydy i triterpenoidy. Jak działają bakozydy? Związki te stosuje się, by usprawnić pracę mózgu, poprawić pamięć i koncentrację. Preparaty z bakopą stosuje się również u osób chorych na padaczkę, po udarze mózgu, u dzieci mających rozpoznane ADHD. Wspomaga leczenie chorych na Alzheimera, Parkinsona. Ale to nie koniec możliwości bakozydów. Bakopa jest również znakomitym antyoksydantem, działa przeciwzapalnie, przeciwwrzodowo i kardioprotekcyjnie. W pełni zasługuje na zaliczenie jej do grona adaptogenów.

Syntetyczne czy naturalne? Na pytanie, które z tych substancji są lepsze nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od stanu zdrowia i decyzji lekarza. Na pewno nie powinniśmy sami zażywać leków syntetycznych, które powstały by pomóc chorym cierpiącym na określone schorzenia.

Bibliografia:

• Dolot M., Śmigielski K., Wesołowska M., Analiza wybranych składników odżywczych w żeń-szeniu amerykańskim uprawianym w Polsce, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej nr. 984, 2006.
• Lisiecka J. i inni, Wpływ suplementów diety na poprawę funkcji poznwczych u osób starszych, Katedra i Klinika Geriatrii Colegium Madicum w Bydgoszczy, 2016.
• Łojewski M., Muszyńska B., Sułkowska-Ziaja K., Bacopa monnieri L. Pennell – roślina o wielokierunkowym działaniu leczniczym, http://www.czytelniamedyczna.pl/4911,bacopa-monnieri-l-pennell-rolina-o-wielokierunkowym-dziaaniu-leczniczym.html (dostęp: 09.02.2020).
• https://food-forum.pl/artykul/nootropy-substancje-potegujace-prace-mozgu
• https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/lista/show.html?id=116189