Cholina, czyli niezastąpiona witamina B4

Cholina znana również witaminą B4 jest składnikiem odżywczym dostarczanym organizmowi wraz z pożywieniem. Częściowe zapotrzebowanie na cholinę jest pokrywane przez bakterie jelitowe, które produkują witaminę B4.

Cholina w pożywieniu występuje jako wodorowinian, albo składnik lecytyny i sfingomieliny. Żeby witamina B4 dobrze się wchłaniała z przewodu trawiennego, konieczne jest zapewnienie jej obecności witaminy B12, l–karnityny oraz kwasu foliowego.

Do podstawowych źródeł pokarmowych choliny należą pełnoziarniste produkty zbożowe, ziemniaki, fasola, soja i orzeszki ziemne, a także ryż i płatki owsiane. Pokarm pochodzenia zwierzęcego bogaty w witaminę B4 to żółtka jaj, wątróbka, a także mięso, w tym zwłaszcza wieprzowina.

Działanie choliny

Witamina B4 pełni rolę składnika koenzymu oraz uczestnika przemian grup metylowych. Cholina odgrywa ważną funkcję w ramach przemiany materii, ponieważ bierze ona udział nie tylko w metabolizmie węglowodanów, ale również tłuszczów i białek. Poza tym, witamina B4 jest potrzebna błonom komórkowym, dla zapewnienia im integralności.

Cholina odgrywa też istotną rolę w układzie nerwowym. Wpływa korzystnie na poprawę pamięci, uczestniczy w przekazywaniu pobudzeń w układzie cholinergicznym oraz jest wykorzystywana w roli materiału budulcowego neuronów – podstawowych elementów budowy układu nerwowego.

Cholina a gospodarka tłuszczowa

Witamina B4 uczestniczy w transporcie oraz przemianach lipidów i cholesterolu. Cholina należy do substancji przyspieszających spalanie tłuszczu w organizmie – nazywa się je substancjami lipotropowymi. Cholina wpływa również na metabolizm cholesterolu przeciwdziałając odkładaniu się go w ścianie naczyń krwionośnych. Poza tym, witamina B4 przeciwdziała otłuszczeniu wątroby. Jej korzystny wpływ na ten organ przejawia się również w usuwaniu obcych substancji z komórek wątroby.

Cholina a pamięć długotrwała

Jak zostało wspomniane wyżej, witamina B4 ma duży wpływ na układ nerwowy. Niektórzy eksperci zalecają spożywanie dużej ilości jajek, ponieważ zawierają one sporo choliny. Cholina wpływa korzystnie szczególnie na poprawę pamięci długotrwałej.

Obecnie przypisuje się jej także zdolność do ograniczania ryzyka pojawienia się demencji i otępienia. Jej suplementacja jest zatem jak najbardziej wskazana, oczywiście w granicach rozsądku. Suplementy diety pozwalają na utrzymane prawidłowego poziomu witaminy B4. Nie dostarczają jej w nadmiarze, jeżeli stosuje się je zgodnie z zasadami dawkowania.

Witamina B4 w diecie kobiety

Kobiety spodziewające się dziecka oraz mamy karmiące piersią powinny zadbać o odpowiednią dawkę choliny w swojej diecie. W tym przypadku suplementy diety nie powinny być zażywane. Cholina powinna być dostarczana wraz z pokarmem.

Witamina B4 korzystnie wpływa na rozwój mózgu i rdzenia kręgowego dziecka ograniczając ryzyko powstania wad wrodzonych. W okresie ciąży cholina wspomaga transport substancji odżywczych przez łożysko i ogranicza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Cholina ogranicza również ryzyko pojawienia się cukrzycy typu II i nadciśnienia.

Konsekwencje niedoboru choliny

Niedobór witaminy B4 prowadzi do podniesienia poziomu trójglicerydów i cholesterolu w wątrobie. Obniżony poziom choliny powoduje także stany lękowe, bóle głowy, zaparcia oraz zaburzenia pracy serca. Do najczęstszych przyczyn awitaminozy jest utrzymywanie się wzmożonego napięcia nerwowego oraz nadużywanie alkoholu.

Spożywanie nadmiernych dawek witaminy B4 objawia się biegunką, mdłościami, nadmierną potliwością oraz obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi.  

Bibliografia:

• https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/apteczka/cholina-witamina-b4-dzialanie-i-zrodla-wystepowania-aa-xy19-iHLD-6358.html
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Cholina
• https://www.termedia.pl/ginekologia/Cholina-wazny-skladnik-odzywczy-kobiet-w-ciazy,29496.html
• https://parenting.pl/cholina-charakterystyka-produkty-dawkowanie-stezenie-zalety
• http://www.edziecko.pl/jedzenie/7,79323,24916977,cholina-zapotrzebowanie-dawkowanie-dzialanie-i-wystepowanie.html